Satelliet kijken door het raam

Er zijn vele redenen waarom een satellietschotel niet buiten geplaatst kan worden. Het is dan onder bepaalde omstandigheden toch mogelijk om satelliet-tv te ontvangen. Plaats de schotel gewoon achter een raam.

(N.B. Balkonbezitters, kijk eerst even naar het punt over een liggende opstelling van de schotel verderop. Wie weet hangt u de schotel dan toch buiten.)

Hier volgt een toelichting op de installatie van een satellietschotel binnenshuis. Uitgangspunt is, dat u weet hoe u een schotel uit moet richten. Zo niet, dan zijn er andere sites waar dat goed uitgelegd wordt.

Bij het plaatsen van een schotel achter het raam zijn er naast de standaard-adviezen voor het uitrichten van een schotel de volgende aandachtspunten:

• Een raam met zicht op ongeveer het zuiden is noodzakelijk.
  (Een dakraam vangt veel regen en is daardoor wat minder gunstig.)
• Het soort glas in het raam is doorslaggevend voor het succes. Gewoon vensterglas laat de satellietbundel minder goed door dan lucht, maar in principe goed genoeg. Bij sommige soorten glas echter krijgt u helemaal geen signaal. Dit heeft er vooral mee te maken of het glas een metaal bevat. Of dit zo is, kunt u achterhalen met de tekst die u terugvindt op de metalen strip bij dubbel glas. Met die tekst kan de glasleverancier of internet het antwoord geven. In dat geval zult u het glas moeten vervangen. De optimale optie is dan plexiglas (PMMA): plexiglas lijkt op glas, maar verzwakt het signaal aanzienlijk minder (Tip van een Amerikaanse lotgenoot). Waarschijnlijk zijn er kunststof varianten, die een nog beter resultaat geven, maar dan kunt u niet meer naar buiten kijken. Als u toch wilt experimenteren met het te kiezen materiaal, kunt u eerst een stukje van ongeveer een vierkante decimeter tussen uw schotel en LNB plaatsen vlak voor de LNB. Wanneer de verzwakking van het signaal klein genoeg is, hebt u een geschikte vervanger voor het glas. Voor een gemotoriseerd systeem zal het vanwege de brekende werking van glas waarschijnlijk altijd nodig zijn het glas te vervangen door polycarbonaat, ook als u één satelliet wel goed kunt ontvangen (volgens Christian Mass, ofwel DrDish).
• Wees niet te zuinig met de schoteldiameter. Op veel plaatsen kunt u een advies vinden voor de schoteldiameter voor uw satelliet. Dat kan bij installatie binnenshuis te weinig zijn. Theoretisch heeft u het beste resultaat als het raam volledig bedekt kan worden door de schotel (diameter schotel groter dan de diagonaal van het venster). Maar in de praktijk levert een schotel met de geadviseerde diameter voor een satelliet een redelijk resultaat. Een maat groter geeft een vrijwel storingsvrije ontvangst.
• Neem een LNB met een zo laag mogelijk ruisgetal. Een paar tiende dB minder kan het kwaliteitsverlies van het signaal door het vensterglas volledig opheffen. Er zijn LNB's van 0,2 dB in de handel tegen een redelijke prijs.
• Zorg ervoor, dat de schotel laag genoeg hangt: een offset schotel "kijkt" omhoog als die horizontaal lijkt te kijken. Het is een kwestie van rekenen of uitproberen, wat de optimale hoogte is. In Nederland is de elevatiehoek voor de meest gangbare satellieten een kleine 30°. Als de schotel 1 meter van het raam staat, moet bij die elevatie de top van de schotel bijna 60 (zestig!) cm lager staan dan de bovenkant van het raam. (Tekening geleend van een zekere Eric en bijgewerkt door mij.)
  
• Omdat de satellietbundel parallel binnenkomt, heeft de afstand tot het raam geen invloed op de signaalsterkte. Wel zal de schotel bij een grotere afstand tot het raam lager geplaatst moeten worden. Bedenk dat de ruimte tussen de schotel en het raam onbruikbaar wordt, in ieder geval tijdens het tv-kijken. Plaats de schotel dan ook niet bij het favoriete raam van uw kat.
• Voer het uitrichten van de schotel zo mogelijk met open raam uit. Sluit het raam nadat u klaar bent. Als u voldoende signaal overhoudt voor een redelijke ontvangst ook bij regen, bent u klaar. Als het signaal bij gesloten raam onoverkomelijk verzwakt is, zult u bij geen signaal het glas moeten vervangen of bij een te zwak signaal eventueel de LNB.
• Dit punt is alleen voor ervaren schoteluitrichters of voor degenen die de hulp van zo iemand in kunnen roepen.
  Het kan zijn, dat u niet tevreden bent met de positie van de schotel of de ruimte die het ding nu inneemt. Dan heeft u nog een mogelijkheid om te proberen: u kunt de schotel liggend plaatsen! (Tip van Svetik uit Duitsland). De LNB zit dan aan de kamerkant in plaats van aan de raamkant.
  
  (Balkonbezitters kunnen op dit moment besluiten om de schotel in deze positie op het balkon te plaatsen. Dat valt zo vrijwel niet op. Als de schotel regen vangt, lost u dat op door in het laagste punt van de schotel een gaatje te boren. Al zal dat laatste in Nederland niet snel nodig zijn: bij een gebruikelijke offsethoek maakt een liggende schotel al gauw een hoek van 40 graden of meer met de ondergrond.)
  Voor de echte doorzetter is het ook nog mogelijk om de schotel op te hangen met de LNB links of rechts van de schotel. Bij de azimuth van de schotel moet je nu de offset-hoek van de schotel optellen of aftrekken, waardoor de schotel meer zijdelings voor het raam komt te staan en zo minder licht wegneemt. Vraag zo nodig uw wiskundeleraar om hulp, maar niet mij !!
• Als het wegvangen van licht door de schotel een probleem is, kunt u er voor kiezen een transparante schotel aan te schaffen.
• Omdat de schotel geen wind vangt maar u wel last heeft van verzwakking van het signaal door het raam, loont het de moeite om de schotel extra secuur uit te richten. Vaak heeft het afstellen van een schotel zijn begrenzingen. Wanneer u echter de buis waaraan de schotel bevestigd is afstelbaar maakt, kunt u de ontvangst nog een stukje scherper stellen. Neem bijvoorbeeld een normale muurbeugel voor schotelbevestiging en bevestig de muurplaat ervan op de ondergrond met bouten met een extra stel moeren op elke bout.
  
  Door de extra moeren langzaam te draaien, kunt u de signaalsterkte "opschroeven" tot het maximum. (Met dank aan een collega.)
  N.B. Deze manier van uitrichten gaat niet op voor een gemotoriseerd systeem: daar moet de bevestigingsbuis zuiver horizontaal staan.
• Als u om de een of andere reden een gordijn of plastic(!) lamellen voor het raam wilt hangen kan dat. Zij hebben niet of nauwelijks invloed op de signaalsterkte. Zonwering is ook het behoud van uw LNB. Deze wordt achter glas gemakkelijk veel warmer dan buiten.

Waar ik deze wijsheid vandaan haal? Ik heb een 100 cm schotel achter een raam met enkelvoudig gewoon glas van 120 cm hoog en 60 cm (helaas) breed exact op het zuiden. De LNB heeft een ruisgetal van 0,2 dB. De schotel staat gericht op de Hot Bird (ook alle Astra's en Eurobird waren prima te vinden met een LNB van 0,6 dB; Arabsat3A was alleen vindbaar met een LNB van 0,2 dB maar bleek geen beeld op te leveren). Uitsluitend bij stortbuien viel het beeld soms weg met de 0,6 dB LNB. Bij een eerdere schotel van 80 cm gaf ook condens op het raam problemen. Met de 0,2 dB LNB heb ik nog geen regenproblemen gehad.

Met twee schotels achter het raam werd het dringen, maar voor Hot Bird (100 cm schotel, 0,6 dB LNB) en Atlantic Bird 2 (80 cm, 0,2 dB) was de ontvangst aanvaardbaar. (Het gedrang is overigens op te lossen door de schotels verder van het raam te plaatsen.)

Succes,
Gerard.